گرامی داشت نازل شدن آیه مبارکه «هل أتی» روز خانواده

۲۵ذی الحجه سالروز نزول سوره "هل اتی" (انسان - دهر) است و بنا به روایات، در ستایش از علی و فاطمه(ع) است که بخاطر نذرشان، سه روز روزه گرفتند و هنگام افطار، غذای ساده خویش را به مسکین و یتیم و اسیر، ایثار کردند و خود با اب افطار نمودند. این روز همچنین به عنوان روز خانواده و تکریم بازنشستگان نامگذاری شده است.

شکوه ایثار

ابن عباس گوید: روزی فرزندان امام علی (ع) ـ حسن و حسین ـ در دوران طفولیت بیمار شدند، پیامبر اکرم (ص) به همراه تنی چند از اصحاب به عیادت انان رفتند و به حضرت علی(ع) پیشنهاد فرمودند تا برای شفای ان دو بزرگوار نذر کند که روزه بگیرد.

حضرت علی (ع)، فاطمه زهرا (س) و فضه ـ کنیزشان ـ چنین نذر کردند: اگر حسن و حسین بهبودی یافتند برای خدا سه روز روزه میگیریم.

حسن و حسین ـ علیهما السلام ـ شفا یافتند. حضرت علی (ع) و اهل او برای انجام نذرشان غذایی در خانه نداشتند، امام (ع) از شمعون خیبری به مقدار نه کیلو جو قرض کردند، حضرت فاطمه (س) مقداری از جو را ارد کرده و پنج قرص نان ـ به تعداد افراد خانواده ـ پختند.

روز اول را روزه گرفتند، هنگام افطار مسکینی در خانه امد خانواده حضرت علی (ع) افطاری خود را به ان مسکین دادند، در حالیکه خودشان نیاز به غذا داشتند. انان ایثار کردند و با اب افطار نموده و شب را سپری کردند.

فردای ان روز، دومین روزه نذری خود را گرفتند، شب هنگام، انگاه که خواستند با نان جو افطار کنند، یتیمی درب خانه امد و درخواست غذا کرد. انان دیگر بار ایثار کرده و افطاری خود را به او دادند.

افطاری روزه روز سوم هم با امدن اسیری به درب خانه و درخواست کردن غذا از انان، ایثارگرانه در راه خدا دادند.

صبح هنگام، امام علی (ع) دست حسن و حسین را گرفت و به منظور دیدار با رسول خدا(ص) به راه افتاد. وقتی پیامبر خدا (ص) دید که انان از شدت گرسنگی به خود میلرزند؛ چنین فرمودند: چقدر بر من سخت و گران است که شما را به این حال می‌بینم.

پیامبر خدا (ص) بیدرنگ برخاست و همراه انان به خانه حضرت علی (ع) وارد شد، پیامبر(ص) دخترش فاطمه را دید که در محراب عبادت است و چشمانش از گرسنگی در حدقه فرو رفته، اندوه پیامبر (ص) دو چندان شد.

پیامبر خدا (ص) هنوز ازخانه امام علی (ع) خارج نشده بود که ناگاه فرشته وحی الهی ـ جبرییل ـ نازل گردید و به پیامبر گرامی اسلام (ص) به خاطر داشتن چنین خاندان ایثارگری، تبریک گفت و سپس سوره انسان را به حضرت تقدیم کرد.

سبک زندگی خانوادگی علی و فاطمه علیهماالسلام

علی ـ علیه السّلام ـ و فاطمه ـ سلام الله علیها ـ با شناختی که از هم داشتند زندگی ساده خود را با صفا و صمیمیت و همدلی و تفاهم و نظم و ایثار و از خود گذشتگی، که پایه و اساس هر زندگی موفق است را اغاز کردند.

اسبابی چون لباس، زینت، خانه و تجمل و زر و زیور، که در زندگی های مادی موجب اختلافات بزرگی می‌شود، در نظر علی و فاطمه ارزشی ندارد. از طرف دیگر عشق و علاقه قلبی علی ـ علیه السّلام ـ نسبت به فاطمه و محبت و عشق فاطمه –علیها السلام_ نسبت به علی چنان صفایی به خانواده بخشیده بود که علی ـ علیه السّلام ـ وجود فاطمه را تسکین قلب خود می‌داند و می‌فرماید: فاطمه ان چنان کار خانه را به نحو مطلوب انجام می‌داد و با من برخورد مناسب می‌کرد که هرگاه با او مواجهه می‌شدم، تمام غم ها و غصه هایم بر طرف می‌شد و قلبم تسکین می‌یافت). همکاری و کمک علی ـ علیه السّلام ـ در خانه از یک طرف و ایثار و فداکاری فاطمه ـ سلام الله علیها ـ از طرفی دیگر، به این زندگی صفای دیگر می‌داد.

پیوند و ازدواجی که زیر سندش را خدا و پیامبرش امضاء کنند و بر مبنای تقوا و پرهیزکاری استوار باشد و اعضای ان را سیده زنان عالم و امیر مومنان، تشکیل دهند که خداوند اهلش را از هر نوع زشتی و پلیدی دور ساخته باشد، ناسازگاری و اختلاف در ان راه ندارد و از صفا و تفاهم و همدلی موج می‌زند علی ـ علیه السّلام ـ با کلام روشن خود وجود اختلاف در خانواده خود را رد می‌کند و می‌فرماید: هیچ گاه فاطمه از من نرنجید و او نیز هیچ گاه مرا نرنجانید، او را به هیچ کاری مجبور نکردم و او نیز مرا ازرده نساخت، در هیچ امری قدمی بر خلاف میل باطنی من بر نداشت و هر گاه به رخسارش نگاه می‌کردم، تمام غصه هایم بر طرف می‌شد و دردهایم را فراموش می‌کردم)

مدیریت در خانواده

خانواده محتاج تدبیر است و در کنار کسب درامد چگونگی مصرف ان در مدیریت متعادل یک خانواده اهمیت به سزایی دارد، مرد با تدبیر بین تغذیه ی مادی و معنوی، اموزش و تربیت، تفریح و کار، شوخی و جدی، تشویق و تنبیه و... تعادل برقرار می‌کند و این چنین است که با وجود یک مرد مدبر، زن با ارامش خاطر در سایه ی اتکا و اطمینانی که به شوهرش دارد به جوشش محبت در خانواده می‌پردازد. مرد با تدبیر حتی اگر چندان هم تمکن مالی نداشته باشد می‌تواند ارامش را به همسرش تقدیم کند و اولین نیاز یک زن برای جوشش محبت در خانواده همین ارامش و دوری از تنش ها و استرس هاست. خانواده به مدیریت نیاز دارد و در یک خانواده ی سالم، نیازها اهم فی الاهم می‌شوند، نباید طوری بشود که در نهایت خانواده به منظور تامین نیازهای غیرضروری فرزندان دچار سوء تغذیه و تنگدستی گردد. از موارد بسیار مهم دیگری که به مدیریت نیاز دارند مدیریت رفت و امد و مدیریت فرهنگی در کانون خانواده است که شامل حوزه ی وسیعی از رفتارهای سلبی و ایجابی توامان می‌گردد، در برابر هر منعی به راهکاری نیاز است و هر خانواده ای به خانواده های مناسب جهت تعامل و دوستی و به تفریحات سالم به جای تفریحات ناسالم نیاز دارد و این مقولات نیز به مدیریت نیاز دارد

ویژه نامه ها

ویژه نامه های صفحه اول پایگاه ویژه نامه شکوه ایثار (به مناسبت سال روز نزول سوره هل اتی و روز خانواده)

ویژه نامه شکوه ایثار (به مناسبت سال روز نزول سوره هل اتی و روز خانواده)

25 ذی الحجه سالروز نزول سوره "هل اتی" (انسان - دهر) است و بنا به روایات، در ستایش از علی و فاطمه(ع) است که بخاطر نذرشان، سه روز روزه گرفتند و هنگام افطار، غذای ساده خویش را به مسکین و یتیم و اسیر، ایثار کردند و خود با اب افطار نمودند. این روز همچنین به عنوان روز خانواده و تکریم بازنشستگان نامگذاری شده است.

تاریخ انتشار : 1395/7/5 بازدید : 9556

تاریخ بروزرسانی: 2 مرداد 1401

اشنایی با سوره هل اتی(انسان)

در ایه اول اشاره به (روزگاری ) می‌کند که بر (انسان ) گذشته، و او چیزی نبود که یاد شود. از ان پس اشاره به خلقت انسان، و قرار گرفتن او بر سر دو راهی (شکر) و (کفران ) می‌نماید.

از انچا که محور این سوره، انسان است و عملش و اخلاصش و ایثارش و عاقبت کارش در قیامت و نعمت های خوب برای نیکان، نام دیگر این سوره (انسان ) است.

این سوره به نام (هل اتی ) هم مشهور است. چون که با این کلمه اغاز شده است.

این سوره در مدینه نازل شده و بنا به روایات، در ستایش از علی و فاطمه(ع) است که بخاطر نذرشان، سه روز روزه گرفتند و هنگام افطار، غذای ساده خویش را به مسکین و یتیم و اسیر، ایثار کردند (ایه 8) و خود با اب افطار نمودند. در ایات بعد، از نعمتهای خداوند برای اهل بهشت، و پاداش نیکیها در اخرت، یاد شده و فرمان صبر و مقاومت داده است.

دارای 31 ایه است و بعد از (الرحمن ) نازل شده است. (اشنایی با سوره ها، ص 91)

سوره دهر

گزارشی از سوره هل اتی

کیفیت خلقت انسان / (تفسیر ایاتی از سوره هل اتی)

اثار و برکات سوره هَل اَتی(سوره انسان)

فضه در قران

شکوه ایثار

ابن عباس گوید: روزی فرزندان امام علی (ع) ـ حسن و حسین ـ در دوران طفولیت بیمار شدند، پیامبر اکرم (ص) به همراه تنی چند از اصحاب به عیادت انان رفتند و به حضرت علی(ع) پیشنهاد فرمودند تا برای شفای ان دو بزرگوار نذر کند که روزه بگیرد.

حضرت علی (ع)، فاطمه زهرا (س) و فضه ـ کنیزشان ـ چنین نذر کردند: اگر حسن و حسین بهبودی یافتند برای خدا سه روز روزه میگیریم.

حسن و حسین ـ علیهما السلام ـ شفا یافتند. حضرت علی (ع) و اهل او برای انجام نذرشان غذایی در خانه نداشتند، امام (ع) از شمعون خیبری به مقدار نه کیلو جو قرض کردند، حضرت فاطمه (س) مقداری از جو را ارد کرده و پنج قرص نان ـ به تعداد افراد خانواده ـ پختند.

روز اول را روزه گرفتند، هنگام افطار مسکینی در خانه امد خانواده حضرت علی (ع) افطاری خود را به ان مسکین دادند، در حالیکه خودشان نیاز به غذا داشتند. انان ایثار کردند و با اب افطار نموده و شب را سپری کردند.

فردای ان روز، دومین روزه نذری خود را گرفتند، شب هنگام، انگاه که خواستند با نان جو افطار کنند، یتیمی درب خانه امد و درخواست غذا کرد. انان دیگر بار ایثار کرده و افطاری خود را به او دادند.

افطاری روزه روز سوم هم با امدن اسیری به درب خانه و درخواست کردن غذا از انان، ایثارگرانه در راه خدا دادند.

صبح هنگام، امام علی (ع) دست حسن و حسین را گرفت و به منظور دیدار با رسول خدا(ص) به راه افتاد. وقتی پیامبر خدا (ص) دید که انان از شدت گرسنگی به خود میلرزند؛ چنین فرمودند: چقدر بر من سخت و گران است که شما را به این حال می‌بینم.

پیامبر خدا (ص) بیدرنگ برخاست و همراه انان به خانه حضرت علی (ع) وارد شد، پیامبر(ص) دخترش فاطمه را دید که در محراب عبادت است و چشمانش از گرسنگی در حدقه فرو رفته، اندوه پیامبر (ص) دو چندان شد.

پیامبر خدا (ص) هنوز ازخانه امام علی (ع) خارج نشده بود که ناگاه فرشته وحی الهی ـ جبرییل ـ نازل گردید و به پیامبر گرامی اسلام (ص) به خاطر داشتن چنین خاندان ایثارگری، تبریک گفت و سپس سوره انسان را به حضرت تقدیم کرد.

زیباترین ایثار

فرزندان خورشید

یک اسکناس پانصد تومانی و هزاران ارزو!

فضه زهرا(س)ستاره ای از افریقا

خانواده علوی فاطمی، محل نزول هل اتی

و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا؛ انما نطعمکم لوجه اللّه لانرید منکم جزاءا و لاشکورا، انانکه، در راه دوستی خدا طعام (خود) را به فقیر و یتیم و اسیر می‌دهند، (و می‌گویند) ما فقط برای رضای خدا به شما طعام می‌دهیم و از شما هیچ پاداش و سپاسی هم نمی‌طلبیم.

هیچ کس در این مطلب که این سوره در فضایل اهل بیت است، هیچگونه اشکالی را عنوان نکرده است.

روایتی که از ابن عباس نقل شد، مورد تایید و تصدیق پیشوایان علمی حضرات (سنی و شیعه) و عموم مسلمین است، و اینک نام دانشمندانی از اهل سنت که این روایت را نقل کرده اند: ابو جعفر اسکافی حکیم ترمذی محمدبن جلیل طبری ابن عبد ربه حاکم ابوعبداللّه نیشابوری حافظ ابن مردویه ابواسحاق ثعلبی مفسر کبیر ابوالحسن واحدی مفسر کبیر حافظ ابوعبداللّه اندلسی حمیدی ابوالقاسم زمخشری در کشاف اخطب خوارزمی حافظ ابوموسی ابوعبداللّه رازی شرخانی محمدبن طلحه شافعی ابوالمظفر سبط ابن جوزی عزالدین عبدالحمید حافظ ابوعبداللّه گنجی شافعی قاضی ناصرالدین بیضاوی حافظ محب الدین طبری حافظ ابو محمد ابوحمزه عضدی اندلسی حافظ الدین نسفی شیخ الاسلام حمویی نظام الدین قمی نیشابوری مفسر معروف علاءالدین علی بن محمد خازن بغدادی قاضی عضدالدین ایجی حافظ ابن حجر حافظ جلال الدین سیوطی ابوسعود عمادی حنفی شیخ اسماعیل بروسی شوکایی محمد سلیمان محفوظ از علمای قرن دوازدهم، و علاوه بر انها جماعتی دیگر از علماء عامه این حدیث شریف را در ذیل ایه مذکور اورده اند. (افق حوزه - 23 اردیبهشت 1388 - شماره 228)

خانواده ای که خداوند فضیلتش را ستوده است

سوره انسان و اهل بیت علیهم السلام

ماخذ شناسی و ارزیابی سندی اصل نزول سوره هل اتی در شان اهل بیت علیهم السلام

شان نزول سوره انسان در روایات فریقین

تبیین رابطه شناختی سوره انسان با اهل بیت علیهم السلام با تکیه بر نقد شبهات

بررسی روایات وارده در فضیلت اهل بیت (ع) در سوره انسان

بررسی تطبیقی ایه هشتم سوره انسان از دیدگاه فریقین

ایثار و فداکاری علی علیه السلام و حضرت زهرا علیهماالسلام

ایثار علی (ع) و نزول سوره هل اتی

جایگاه اهلبیت(ع)در سوره دهر از منظر فریقین

رعایت احترام حضرت زهرا (س) در سوره هل اتی

فضیلت سوزی و فضیلت سازی

سبک زندگی خانوادگی علی و فاطمه علیهماالسلام

علی ـ علیه السّلام ـ و فاطمه ـ سلام الله علیها ـ با شناختی که از هم داشتند زندگی ساده خود را با صفا و صمیمیت و همدلی و تفاهم و نظم و ایثار و از خود گذشتگی، که پایه و اساس هر زندگی موفق است را اغاز کردند.

اسبابی چون لباس، زینت، خانه و تجمل و زر و زیور، که در زندگی های مادی موجب اختلافات بزرگی می‌شود، در نظر علی و فاطمه ارزشی ندارد. از طرف دیگر عشق و علاقه قلبی علی ـ علیه السّلام ـ نسبت به فاطمه و محبت و عشق فاطمه –علیها السلام_ نسبت به علی چنان صفایی به خانواده بخشیده بود که علی ـ علیه السّلام ـ وجود فاطمه را تسکین قلب خود می‌داند و می‌فرماید: فاطمه ان چنان کار خانه را به نحو مطلوب انجام می‌داد و با من برخورد مناسب می‌کرد که هرگاه با او مواجهه می‌شدم، تمام غم ها و غصه هایم بر طرف می‌شد و قلبم تسکین می‌یافت). همکاری و کمک علی ـ علیه السّلام ـ در خانه از یک طرف و ایثار و فداکاری فاطمه ـ سلام الله علیها ـ از طرفی دیگر، به این زندگی صفای دیگر می‌داد.

پیوند و ازدواجی که زیر سندش را خدا و پیامبرش امضاء کنند و بر مبنای تقوا و پرهیزکاری استوار باشد و اعضای ان را سیده زنان عالم و امیر مومنان، تشکیل دهند که خداوند اهلش را از هر نوع زشتی و پلیدی دور ساخته باشد، ناسازگاری و اختلاف در ان راه ندارد و از صفا و تفاهم و همدلی موج می‌زند علی ـ علیه السّلام ـ با کلام روشن خود وجود اختلاف در خانواده خود را رد می‌کند و می‌فرماید: هیچ گاه فاطمه از من نرنجید و او نیز هیچ گاه مرا نرنجانید، او را به هیچ کاری مجبور نکردم و او نیز مرا ازرده نساخت، در هیچ امری قدمی بر خلاف میل باطنی من بر نداشت و هر گاه به رخسارش نگاه می‌کردم، تمام غصه هایم بر طرف می‌شد و دردهایم را فراموش می‌کردم)

ازدواج حضرت زهرا(ع) الگوی جوانان امروز

سلامت و بهداشت روانی خانواده در سبک زندگی حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(ع)

همسرداری را از علی و فاطمه علیهماالسلام بیاموزیم

اصول موثر در تحکیم زندگی حضرت علی و فاطمه (علیهما السلام)

روابط خانوادگی حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س)

خانه داری و تربیت فاطمه(س)

سیره عملی حضرت فاطمه (س)

محبت علی علیه السلام به فاطمه علیها السلام

فاطمه و همسر

الگوی عفاف، حضرت زهرا علیها السلام

جامعه شناسی خانواده

خانواده، اوّلین و کوچک ترین نهادی است که افراد در ان، ارتباط با دیگران را تجربه می‌کنند و علاوه بر اغاز ارتباط با اعضای دیگر خانواده، چگونگی ارتباط با دیگر افراد اجتماع را نیز فرا می‌گیرند. همان گونه که در خانواده، بنیان های اساسی شخصیت انسان ها شکل می‌گیرد، نوع تعامل انان با دیگران در اینده هم در همین جا مشخص خواهد شد. این که انسان ها در اینده، شخصیتی متعادل و ارام داشته باشند یا شخصیتی ناارام و پرخاشگر، با دیگر افراد جامعه ارتباط موفقی داشته باشند و یا ناموفق، همه و همه در محیط اغازین ارتباط (یعنی خانواده)، ظهور و بروز خواهد یافت. البته عوامل مهم دیگری چون: وضعیت وراثت و محیط های طبیعی نیز در این شکلگیریِ نوع شخصیتی افراد دخیل هستند؛ امّا نقش خانواده در این میان، برجسته تر است.

خانواده

خانواده چیست

خانواده قدیم و جدید

خانواده، در مسیرِ شدن

شکل ها و نقش های خانوادگی

کارکردهای خانواده از منظر اسلام و فمینیسم

مشارکت پذیری اعضای خانواده

مرزها در خانواده از دیدگاه اسلام و مکتب ساخت نگر

خانواده ی سالم با محیط زندگی سالم

مدیریت در خانواده

خانواده محتاج تدبیر است و در کنار کسب درامد چگونگی مصرف ان در مدیریت متعادل یک خانواده اهمیت به سزایی دارد، مرد با تدبیر بین تغذیه ی مادی و معنوی، اموزش و تربیت، تفریح و کار، شوخی و جدی، تشویق و تنبیه و... تعادل برقرار می‌کند و این چنین است که با وجود یک مرد مدبر، زن با ارامش خاطر در سایه ی اتکا و اطمینانی که به شوهرش دارد به جوشش محبت در خانواده می‌پردازد. مرد با تدبیر حتی اگر چندان هم تمکن مالی نداشته باشد می‌تواند ارامش را به همسرش تقدیم کند و اولین نیاز یک زن برای جوشش محبت در خانواده همین ارامش و دوری از تنش ها و استرس هاست. خانواده به مدیریت نیاز دارد و در یک خانواده ی سالم، نیازها اهم فی الاهم می‌شوند، نباید طوری بشود که در نهایت خانواده به منظور تامین نیازهای غیرضروری فرزندان دچار سوء تغذیه و تنگدستی گردد. از موارد بسیار مهم دیگری که به مدیریت نیاز دارند مدیریت رفت و امد و مدیریت فرهنگی در کانون خانواده است که شامل حوزه ی وسیعی از رفتارهای سلبی و ایجابی توامان می‌گردد، در برابر هر منعی به راهکاری نیاز است و هر خانواده ای به خانواده های مناسب جهت تعامل و دوستی و به تفریحات سالم به جای تفریحات ناسالم نیاز دارد و این مقولات نیز به مدیریت نیاز دارد.

نقش زن در خانواده

جامعه انسانی نیازمند علل و عواملی است تا گرایش وصفای ضمیر بین افراد ان تامین شود و صرف قوانین ومقررات سیاسی، نظامی، اقتصادی، و... کافی نیست، و باتوجه به اینکه جامعه بزرگ بشری را جوامع کوچک خانوادگی می‌سازند، یعنی اعضای خانواده های متعدد عامل تحقق مجتمع رسمی خواهند بود. پس مادامی که سبب رافت و گرایش در بین اعضای خانواده پدید نیاید، هنگام تشکل مجتمع رسمی نیز هرگز بین احاد ان، صفای ضمیر و روح تعاون وپیوند دوستی برقرار نخواهد شد. و مهمترین عاملی که بین افراد خانواده رافت و گذشت و ایثار را زنده می‌کند تجلی روح مادر در بین اعضای خانواده است زیرا پدر گرچه به عنوان (الرجال قوامون علی النساء) عهده دار کارهای اداری واجرایی جامعه کوچک یعنی خانواده است، لیکن اساس خانواده که بر مهر و وفا و پیوند پی ریزی شده است، به عهده مادر است زیرا مادر مبدا پیدایش و پرورش فرزندانی است که هر کدام به دیگری وابسته اند.

افرادی که از یک زن متولد می‌شوند همانند میوه های یک درخت نیستند که روح ایثار انسانی در سطح گیاه ظهور نکند و یا مانند بچه های یک حیوان ماده نخواهند بود که فاقد تعاون انسانی بوده و پیوند خاص بشری در انها جلوه نکند، بلکه فرزندان متولد شده از یک زن، خواه بدون فاصله و خواه با فاصله نسبت به یکدیگر رووف و مهربان بوده و پیوند فطری خود را در پرتو تعالیم دینی شکوفا می‌نمایند، و در مکتب دین حفظ این پیوند و فراموش نکردن ان از واجبهای مهم به شمار امده و اگر کسی این پیوند فطری و دینی را قطع نماید، از رحمت ویژه الهی محروم خواهد شد. زیرا صله رحم از چیزهایی است که خداوند به ان امر فرموده و درباره قاطعان چیزی که باید وصل شود، لعن و نفرین الهی وعده داده شده است.